Tagalog
Version of
"Mi Ultimo Adios"
PAHIMAKAS
ni Dr. Jose Rizal
|
|
|
Pinipintuho
kong Bayan ay paalam,
Lupang iniirog ng sikat ng araw, mutyang mahalaga sa dagat Silangan, kaluwalhatiang sa ami'y pumanaw.
Masayang
sa iyo'y aking idudulot
ang lanta kong buhay na lubhang malungkot; maging maringal man at labis alindog sa kagalingan mo ay aking ding handog.
Sa
pakikidigma at pamimiyapis
ang alay ng iba'y ang buhay na kipkip, walang agam-agam, maluag sa dibdib, matamis sa puso at di ikahapis.
Saan
man mautas ay dikailangan,
cipres o laurel, lirio ma'y patungan pakikipaghamok, at ang bibitayan, yaon ay gayon din kung hiling ng Bayan.
Ako'y
mamamatay, ngayong namamalas
na sa silinganan ay namamanaag yaong maligayang araw na sisikat sa likod ng luksang nagtabing na ulap.
Ang
kulay na pula kung kinakailangan
na maitina sa iyong liway-way, dugo ko'y isabong at siyang ikinang ng kislap ng iyong maningning na ilaw
Ang
aking adhika sapul magkaisip
ng kasalukuyang bata pang maliit, ay ang tanghaling ka at minsan masilip sa dagat Silangan hiyas na marikit.
Natuyo
ang luhang sa mata'y nunukal,
taas na ang noo't walang kapootan, walang bakas kunot ng kapighatian gabahid man dungis niyong kahihiyan.
Sa
kabuhayang ko ang laging gunita
maningas na aking ninanasa-nasa ay guminhawa ka ang hiyas ng diwa hingang papanaw ngayong biglang-bigla. pag hingang papanaw ngayong biglang-bigla.
Ikaw'y
guminhawa laking kagandahang
akoy malugmok, at ikaw ay matanghal, hiniga'y malagot, mabuhay ka lamang bangkay ko'y masilong sa iyong Kalangitan.
Kung
sa libingan ko'y tumubong mamalas
sa malagong damo mahinhing bulaklak, sa mga labi mo'y mangyayaring itapat, sa kaluluwa ko hatik ay igawad.
At
sa aking noo nawa'y iparamdam,
sa lamig ng lupa ng aking libingan, ang init ng iyong paghingang dalisay at simoy ng iyong paggiliw na tunay.
Bayaang
ang buwan sa aki'y ititig
ang iwanag niyang lamlam at tahimik, liwayway bayaang sa aki'y ihatid magalaw na sinag at hanging hagibis.
Kung
sakasakaling bumabang humantong
sa krus ko'y dumapo kahit isang ibon doon ay bayaan humuning hinahon at dalitin niya payapang panahon.
Bayaan
ang ningas ng sikat ng araw
ula'y pasingawin noong kainitan, magbalik sa langit ng boong dalisay kalakip ng aking pagdaing na hiyaw.
Bayaang
sino man sa katotang giliw
tangisang maagang sa buhay pagkitil; kung tungkol sa akin ay may manalangin idalangin, Bayan, yaring pagka himbing.
Idalanging
lahat yaong nangamatay,
mangagatiis hirap na walang kapantay; mga ina naming walang kapalaran na inihihibik ay kapighatian.
Ang
mga bao't pinapangulila,
ang mga bilanggong nagsisipagdusa; dalanginin namang kanilang makita ang kalayaan mong, ikagiginhawa.
At
kung an madilim na gabing mapanglaw
ay lumaganap na doon sa libinga't tanging mga patay ang nangaglalamay, huwag bagabagin ang katahimikan.
Ang
kanyang hiwagay huwag gambalain;
kaipala'y maringig doon ang taginting, tunog ng gitara't salterio'y mag saliw, ako, Bayan yao't kita'y aawitin.
Kung
ang libingan ko'y limat na ng lahat
at wala ng kurus at batang mabakas, bayaang linangin ng taong masipag, lupa'y asarolin at kauyang ikalat.
At
mga buto ko ay bago matunaw
maowi sa wala at kusang maparam, alabok ng iyong latag ay bayaang siya ang babalang doo'y makipisan.
Kung
magka gayon na'y aalintanahin
na ako sa limot iyong ihabilin pagka't himpapawid at ang panganorin mga lansangan mo'y aking lilibutin. Matining na tunog ako sa dingig mo, ilaw, mga kulay, masamyong pabango, ang ugong at awit, pag hibik sa iyo, pag asang dalisay ng pananalig ko.
Bayang
iniirog, sakit niyaring hirap,
Katagalugang ko pinakaliliyag, dinggin mo ang aking pagpapahimakas; diya'y iiwan ko sa iyo ang lahat.
Ako'y
patutungo sa walang busabos,
walang umiinis at berdugong hayop; pananalig doo'y di nakasasalot, si Bathala lamang dooy haring lubos.
Paalam,
magulang at mga kapatid
kapilas ng aking kaluluwa't dibdib mga kaibigan bata pang maliit sa aking tahanan di na masisilip.
Pag
pasasalamat at napahinga rin,
paalam estranherang kasuyo ko't aliw, paalam sa inyo, mga ginigiliw; mamatay ay siyang pagkakagupiling!
Sa salin ni Andres Bonifacio
|
Mi último adiós
¡Adiós, Patria adorada, región del sol querida,
Perla del mar de oriente, nuestro perdido Edén!
A darte voy alegre la triste mustia vida,
Y fuera más brillante, más fresca, más florida,
También por ti la diera, la diera por tu bien.
En campos de batalla, luchando con delirio,
Otros te dan sus vidas sin dudas, sin pesar;
El sitio nada importa, ciprés, laurel o lirio,
Cadalso o campo abierto, combate o cruel martirio,
Lo mismo es si lo piden la patria y el hogar.
Yo muero cuando veo que el cielo se colora
Y al fin anuncia el día tras lóbrego capuz;
si grana necesitas para teñir tu aurora,
Vierte la sangre mía, derrámala en buen hora
Y dórela un reflejo de su naciente luz.
Mis sueños cuando apenas muchacho adolescente,
Mis sueños cuando joven ya lleno de vigor,
Fueron el verte un día, joya del mar de oriente,
Secos los negros ojos, alta la tersa frente,
Sin ceño, sin arrugas, sin manchas de rubor
Ensueño de mi vida, mi ardiente vivo anhelo,
¡Salud te grita el alma que pronto va a partir!
¡Salud! Ah, que es hermoso caer por darte vuelo,
Morir por darte vida, morir bajo tu cielo,
Y en tu encantada tierra la eternidad dormir.
Si sobre mi sepulcro vieres brotar un día
Entre la espesa yerba sencilla, humilde flor,
Acércala a tus labios y besa al alma mía,
Y sienta yo en mi frente bajo la tumba fría,
De tu ternura el soplo, de tu hálito el calor.
Deja a la luna verme con luz tranquila y suave,
Deja que el alba envíe su resplandor fugaz,
Deja gemir al viento con su murmullo grave,
Y si desciende y posa sobre mi cruz un ave,
Deja que el ave entone su cántico de paz.
Deja que el sol, ardiendo, las lluvias evapore
Y al cielo tornen puras, con mi clamor en pos;
Deja que un ser amigo mi fin temprano llore
Y en las serenas tardes cuando por mí alguien ore,
¡Ora también, oh Patria, por mi descanso a Dios!
Ora por todos cuantos murieron sin ventura,
Por cuantos padecieron tormentos sin igual,
Por nuestras pobres madres que gimen su amargura;
Por huérfanos y viudas, por presos en tortura
Y ora por ti que veas tu redención final.
Y cuando en noche oscura se envuelva el cementerio
Y solos sólo muertos queden velando allí,
No turbes su reposo, no turbes el misterio,
Tal vez acordes oigas de cítara o salterio,
Soy yo, querida Patria, yo que te canto a ti.
Y cuando ya mi tumba de todos olvidada
No tenga cruz ni piedra que marquen su lugar,
Deja que la are el hombre, la esparza con la azada,
Y mis cenizas, antes que vuelvan a la nada,
El polvo de tu alfombra que vayan a formar.
Entonces nada importa me pongas en olvido.
Tu atmósfera, tu espacio, tus valles cruzaré.
Vibrante y limpia nota seré para tu oído,
Aroma, luz, colores, rumor, canto, gemido,
Constante repitiendo la esencia de mi fe.
Mi patria idolatrada, dolor de mis dolores,
Querida Filipinas, oye el postrer adiós.
Ahí te dejo todo, mis padres, mis amores.
Voy donde no hay esclavos, verdugos ni opresores,
Donde la fe no mata, donde el que reina es Dios.
Adiós, padres y hermanos, trozos del alma mía,
Amigos de la infancia en el perdido hogar,
Dad gracias que descanso del fatigoso día;
Adiós, dulce extranjera, mi amiga, mi alegría,
Adiós, queridos seres, morir es descansar.
José Rizal, 1896
No comments:
Post a Comment